Związek Nauczycielstwa Polskiego negatywnie opiniuje projekt rozporządzenia MEiN o podwyżkach w wysokości 4,4% od maja br. Daje to średnioroczny wzrost średniego wynagrodzenia w wysokości 2,93%. Tymczasem planowany wzrost inflacji w 2022 r. wynosić ma 10,8%. W roku 2022 nastąpi więc faktyczna obniżka wynagrodzeń nauczycieli o 7,87%.
OPINIA ZNP
Warszawa, 14 kwietnia 2022 r.
Szanowny Pan
Przemysław Czarnek
Minister Edukacji i Nauki
W nawiązaniu do pisma Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2022 r. (DWST-WPZN.5000.1.2022.BA), dotyczącego projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy, Związek Nauczycielstwa Polskiego stwierdza, że nie spełnia ono oczekiwań w zakresie wysokości wzrostu stawek wynagrodzenia zasadniczego.
Związek Nauczycielstwa Polskiego negatywnie opiniuje ww. projekt rozporządzenia.
Projekt rozporządzenia nie uwzględnia propozycji ZNP odnośnie podwyżki wynagrodzenia zasadniczego, jak również w ogóle nie przewiduje jakiegokolwiek wzrostu wynagrodzenia.
Związek Nauczycielstwa Polskiego wnosi o wzrost stawek wynagrodzenia zasadniczego o 20% z wyrównaniem od 1 stycznia br.
I. Zaplanowana w treści rozporządzenia podwyżka jest związana z art. 1 projektu ustawy z dnia 24 marca 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (druk senacki nr 677), który przewiduje dodanie w ustawie – Karta Nauczyciela art. 93a, zgodnie z którym w okresie od dnia 1 maja 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 KN zwiększa się o 4,4%.
Daje to średnioroczny wzrost średniego wynagrodzenia w wysokości 2,93%. Tymczasem planowany wzrost inflacji w 2022 r. wynosić ma 10,8%.[1]
Zgodnie z treścią uzasadnienia projektu nowelizacji rozporządzenia minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli również wzrosną o 4,4% od dnia 1 maja 2022 r.
W związku z tym planowana podwyżka nie zneutralizuje nawet negatywnych skutków utraty siły nabywczej wynagrodzeń w roku 2022. Uznać więc można, że w roku 2022 nastąpi faktyczna obniżka wynagrodzeń nauczycieli o 7,87%.
Jest to okoliczność tym bardziej wymagająca krytyki, gdy polscy nauczyciele wyłącznie własnym wysiłkiem, bez wsparcia resortu edukacji, wkładają ogromny wysiłek nie tylko w zabezpieczenie prawidłowej opieki nad dużą liczbą dzieci z Ukrainy, ale także w organizację zaplecza programowego (znalezienie, przygotowanie i tłumaczenie materiałów do zajęć z tymi dziećmi) umożliwiającą merytoryczne prowadzenie zajęć z tymi dziećmi. Zatem podejmują pracę, która powinna zostać zorganizowana na poziomie centralnym przez resort edukacji w porozumieniu z resortem edukacji Ukrainy.
Związek Nauczycielstwa Polskiego stwierdza, że po raz kolejny nauczyciele są obarczani dodatkowym komponentem obowiązków pracowniczych, jak również pracy organizacyjnej zdecydowanie wykraczającej poza zakres ich kompetencji pracowniczych, bez adekwatnego odzwierciedlenia pracy w podwyżce wynagrodzenia.
II. Związek Nauczycielstwa Polskiego stoi na stanowisku, że podwyżka wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli musi nastąpić od 1 stycznia 2022 r. i musi się wiązać ze zmianą nowelizacji ustawy budżetowej państwa w zakresie konieczności zwiększenia kwoty bazowej dla nauczycieli i zabezpieczenia środków finansowych na realizację podwyżki.
Tylko w takiej sytuacji podwyżka wynagrodzenia będzie zgodna z dyspozycją art. 30 ust. 3 KN w zw. z ust. 11 KN.
W myśl art. 30 ust. 3 KN kwota bazowa jest określana dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej. Podwyżka kwoty bazowej pozwala na podwyżkę wynagrodzenia zasadniczego z zagwarantowaniem zabezpieczenia środków na sfinansowanie tego celu w budżecie państwa.
Jednakże w związku z planowaną podwyżką stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, nie jest przewidziana nowelizacja ustawy budżetowej.
Zgodnie z art. 30 ust. 1 KN wynagrodzenie zasadnicze jest jednym ze składników średniego wynagrodzenia nauczycieli, o którym mowa w art. 30 ust. 3 KN. Wzrost średniego wynagrodzenia nauczycieli powoduje także wzrost wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatków od niego zależnych.
W tym miejscu zwrócić należy uwagę, że powiązanie ustalenia kwoty bazowej dla nauczycieli w ustawie budżetowej, która obowiązuje od 1 stycznia, jest funkcjonalnie związanie z zastosowaniem art. 30 ust. 11 KN, stwierdzającym, że podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli następuje nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od dnia 1 stycznia danego roku.
To, że obecnie, ale również w roku 2019, podwyżka wynagrodzeń wprowadzana była z naruszeniem dyspozycji art. 30 ust. 11 Karty Nauczyciela, świadczy jedynie o niskich standardach stanowionego prawa.
W ten sam sposób, a więc jako rażące naruszenie art. 30 ust. 3 KN, należy traktować regulację zawartą w treści ustawy zmieniającej ustawę Karta Nauczyciela (druk senacki nr 677), który w art. 1 przewiduje dodanie w ustawie – Karta Nauczyciela art. 93a, zgodnie z którym w okresie od dnia 1 maja 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli zostanie ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 KN.
Nie ma żadnego uzasadnienia dla wprowadzenia mechanizmu podwyżki średniego wynagrodzenia nauczycieli w drodze odrębnej normy prawnej, a nie w ustawie budżetowej państwa, zgodnie z dyspozycją art. 30 ust. 3 KN – z uwzględnieniem dyspozycji odnośnie terminu podwyższenia wynagrodzeń, określonej w art. 30 ust. 11 KN.
Zaznaczyć należy, że zgodnie z procedowaną w parlamencie ustawą nowelizującą Kartę Nauczyciela zwiększenie średnich wynagrodzeń nauczycieli od dnia 1 maja do dnia 31 grudnia 2022 r. nie będzie stosowane dla ustalenia w roku 2022 środków, o których mowa w art. 70 a ust 7 ustawy Karta Nauczyciela, przeznaczonych na realizację ogólnokrajowych zadań w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli, środków o których mowa w art. 49 ust 1 pkt 2 i 3 ustawy Karta Nauczyciela, przeznaczonych na wypłatę nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno–wychowawcze, a także środków na wspieranie organizacji doradztwa metodycznego na obszarze województwa.
III. Negatywną zmianą jest także spłaszczenie tabeli ze stawkami wynagrodzenia zasadniczego w zakresie poziomu wykształcenia. Zlikwidowana została ostatnia kategoria poziomu wykształcenia, która obejmowała tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych oraz pozostałe wykształcenie.
Kategoria ta została połączona z kategorią obejmującą tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym.
Szczególnie w odniesieniu do nauczycieli z tytułem zawodowym licencjata zmiana będzie skutkowała zrównaniem wynagrodzenia tych nauczycieli, którzy posiadają przygotowanie pedagogiczne z tymi, którzy tego przygotowania nie posiadają. Biorąc pod uwagę, że brak przygotowania pedagogicznego w zasadzie umożliwia wykonywanie pracy nauczycielskiej jedynie w wyjątkowych sytuacjach, zrównanie stawek wynagrodzenia wydaje się naruszać zasadę równego traktowania w zatrudnieniu.
Sławomir Broniarz /-/
Prezes ZNP
